|
Аллоҳ Таоло бизга Ўзининг Китоби ва пайғамбарининг суннатида мужассамлашган Исломдек буюк неъматни ато қилганини эслатяпти. Токи, биз бу неъматга шукр қилайлик, У Зотнинг шариатига эргашайлик, У Зотнинг оятларидан, аҳкомларидан ибратланайлик.
Бу муборак оятнинг якунида Аллоҳ Таоло бизни тақвога буюряпти. Токи, биз ҳар ишимизда, ҳар бир сўзимизда Аллоҳдан қўрқайлик. Аллоҳ Таоло учун ҳеч нарса махфий эмас. У
بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
(барча нарсани билгувчи) Зотдир. Бу гапда аёллари билан бўлган муносабатда Аллоҳнинг шариатидан четлаганлар учун огоҳлантириш бор.
(فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ ва уларнинг идда муддатлари битиб қолса). Яъни, иддаларининг охирги пайти. Луғат китобларида ажал сўзи бутун муддат маъносини англатиши ҳам, муддатнинг охирги қисми маъносини англатиши ҳам айтилган. Демак, бу сўз омоним, муштарак сўздир. Унинг қайси маънони англатаётгани қаринага қараб бўлади. Бу ердаги қарина
فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ
(бас, уларни яхшилик билан олиб қолинг), деган гапдир. Мана шу қарина бу сўзнинг бу ерда идда муддатининг охирги қисмини англатиб келаётганини кўрсатади. Чунки эр фақат идда ичидагина хотинини қайтариб олиши, ушлаб қолиши мумкин. Идда муддати тугаганидан кейин эса эрнинг бу ишга ҳаққи қолмайди.
Демак, (فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ )нинг маъноси идда муддатининг тугамасидан олдинги охирги қисмидир.
فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ
(бас, уларни яхшилик билан олиб қолинг ёки яхшилик билан кузатинг). Яъни, уларнинг идда муддатлари тугай деб қолган пайтда ё уларни олиб қолинглар ёки идда муддати тугагунига қадар тек қўйинглар. Шу билан уларни қўйиб юборган бўласизлар ва улар ўзларига ўзлари эга бўладилар (боши очиқ хотинга айланадилар).
Бу гапларнинг ҳаммаси рожъий талоққа доир гаплардир.
الطَّلاَقُ مَرَّتَانِ
(талоқ икки мартадир). Фақат рожъий талоқ қилингандагина эр идда ичидаги хотинини қайтариб олиши мумкин.
وَلاَ تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَاراً لَّتَعْتَدُواْ
55-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232